Nie mieszaj ruletki z pokerem – recepta na lepsze estymacje

Estymując przy pomocy planning pokera, zakrywamy karty dopóki wszyscy nie podejmą decyzji, a następnie odkrywamy je wszystkie na raz. Robimy tak, by estymacja była bardziej obiektywna, pozbawiona tendencyjności.

Jeden z oczywistych czynników, który mógłby wykoślawić naszą estymację, to wpływ bardziej doświadczonych – lub po prostu bardziej wygadanych – członków zespołu. Presja wynikająca z ich pewności siebie może mieć wpływ na naszą estymację, sprawiając, że będzie się ona skłaniać ku opinii tych osób.

Jednakże, istnieje też inny, silny choć mniej oczywisty czynnik: tzw. Anchoring Effect.

Po raz pierwszy zaobserwowany przez Amosa Tversky-ego i Daniela Kahnemana, Anchoring Effect to psychologiczna heurystyka, wpływająca, między innymi, na sposób w jaki ludzie estymują. Gdy “zakotwiczy” się ich początkowym punktem odniesienia, ludzie skupiają się wokół tego odniesienia i szacują poprzez wprowadzanie korekt względem “kotwicy”, zamiast wychodzić ze swoją własną, “obiektywną” estymacją. Te korekty okazują się zazwyczaj niewystarczające, co skutkuje estymacją tendencyjną, przesuniętą w kierunku “kotwicy”.

W efekcie, następujące trzy pytania: “Jak duża jest ta Historyjka Użytkownika?”, “Czy ta Historyjka Użytkownika jest większa niż 2 Story Point-y?” oraz “Czy ta Historyjka Użytkownika jest mniejsza niż 13 Story Point-ów?” dają zazwyczaj trzy różne estymacje dla tej samej Historyjki.

Co ciekawe, “kotwica” działa nawet jeśli jest uderzająco nierealistyczna. W ramach pewnego eksperymentu, jedna grupa uczestników została zapytana, czy Mahatma Gandhi zmarł wcześniej czy później niż w wieku 9 lat; druga grupa – czy zmarł wcześniej czy później niż w wieku 140 lat. Obie “kotwice” są rażąco niepoprawne, mimo to wywołany przez nie Anchoring Effect zaowocował wynoszącą aż 27 lat różnicą pomiędzy uśrednionymi odpowiedziami obu grup.

Co jeszcze bardziej zaskakujące – Anchoring Effect może wystąpić nawet jeżeli “kotwica” nie ma w ogóle związku z przedmiotem estymacji. Podczas innego eksperymentu, uczestnicy obserwowali koło ruletki, potajemnie przebudowane przez badaczy w taki sposób, że zawsze zatrzymywało się albo na wartości 10 albo 65. Uczestnicy byli następnie proszeni by zgadnąć, jaki odsetek krajów, należących do Organizacji Narodów Zjednoczonych, to kraje Afrykańskie. Uśrednione odpowiedzi uczestników obserwujących koło ruletki zatrzymujące się na wartości 10 wynosiły 25%, podczas gdy uśrednione odpowiedzi uczestników obserwujących koło ruletki zatrzymujące się na wartości 65 wynosiły 45% – prawie dwukrotnie więcej!

Anchoring Effect jest niebezpieczny, ponieważ działa na poziomie podświadomości, i nie tylko trudno go zauważyć, ale też praktycznie nie da się przed nim obronić, nawet jeżeli jesteśmy tego zjawiska świadomi.

Co więcej, Anchoring Effect nie ogranicza się do wartości numerycznych. Wystepuje także podczas “burzy mózgów” (np. podczas retrospektywy), podczas głosowania i w wielu innych sytuacjach.

Jedynym sposobem na zobiektywizowanie tego typu spotkań jest wykorzystanie zewnętrznych, zaplanowanych z góry przeciwdziałań, takich jak np. równoczesne, “ślepe” głosowanie (oraz usunięcie wszystkich kół do ruletki z Waszej przestrzeni biurowej). Jeśli jesteś odpowiedzialny za prowadzenie spotkania, które może być podatne na Anchoring Effect, musisz świadomie zaprojektować formułę tego spotkania tak, by wyeliminować wszelkie okazje do tendencyjności – w przeciwnym wypadku otrzymasz wykoślawione wyniki.

Czy przychodzą Ci do głowy jakieś inne sytuacje podatne na Anchoring Effect? Czy wdrażasz jakieś przeciwdziałania, by zabezpieczyć się przed tendencyjnością? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach poniżej!